Берілген сөздердiң синонимiн мәтіннен табыныза) шұғылдану -ә) ғалым -Қазақ тілінің жазу тарихында әліпби жүйесі бірнеше тарихи кезендерді басынан өткізіп, ұлттық әліпби деңгейіне жеткен?

Қазақ тiлi | 5 - 9 классы

Берілген сөздердiң синонимiн мәтіннен табыныз

а) шұғылдану -

ә) ғалым -

Қазақ тілінің жазу тарихында әліпби жүйесі бірнеше тарихи кезендерді басынан өткізіп, ұлттық әліпби деңгейіне жеткен.

Бiрнеше гасыр бойы казак халкы араб графикасына негiзделген әліпби жүйесін пайдаланып келді.

1929 - 40 жылдар аралығында латын графикасына негiзделген әліпбиді жазу жүйесiне енгiзiп, 1940 жылдан бері карай кирил графикасы әліпбиiн колданып келедi.

Қазақ тіліндегі дыбыстар жүйесін арнайы зерттеп, әліпби кұрастырган казактын алгашкы фонологі - Ахмет Байтұрсынұлы.

А. Байтұрсынұлы - өзінің бүкіл саналы өмірін казак жазба тілін лексикалык шұбарлыктан, баска тiлдердiн синтаксистік ыкпалынан тазартумен айналысып, казак тiлi ғылымын дамытқан iрi ғұлама.

Ол когам, гылым және мәдениеттің өркендеуі жазу арқылы iске асатынын жаксы түсінді.

Ғалым сауатсыздыкты жою үшін әрiп, окулык мәселесiн кезек күттірмейтін мәселе екенін біліп, 1910 жылдан бастап, араб жазуынын казак тiлi үшiн колайлы емес жактарын түзеп, оны тiлдiң дыбыстык ерекшеліктеріне сай етiп, сингармониялык улттык әліпби - тете жазуды кұрастырды.

Сойтіп, А.

Байтұрсынұлы полиграфиялык жагынан колайлы - колайсыз жерлерiн, окыту процесiндегi тиiмдi тиiмсiз жактарын таразылай отырып, 24 әріптен тұратын әліпби құрастырады.

А. Байтурсыновтын реформалауынан кейiн араб жазуын бүкiл туркi журты улттык жазу жүйесі деп таныса да, күштеу саясатынын кесiрiнен латын жазуы енгiзiлдi.

Жаңа әліпби кабылданганнан сон, араб әліпбиін колданатындарга шектеу катты болып, өкімет тарапынан бакылауда болады.

​.