Правило өткен шақ?

ALi4gbomulksimposti 21 окт. 2021 г., 23:47:47

Іс - әрекеттің сөйлеп тұрған кезден бұрын болғанын білдіретін шак түрінөткен шақдейміз.

Қазақ тілінде өткен шақтың үш түрі бар.

Олар : жедел өткен шақ, бұрынғы өткен шақ және ауыспалы өткен шақ.

1)Жедел өткен шақ— сөйлеп тұрған мезгілден аз уакыт бұрын болған, сол кезге жақын өткен істі білдіретін өткен шақ түрі.

Жедел өткен шақ етістік түбіріне - ды, - ді, - ты, - тіжұрнағының және оған жіктік жалғау жалғану арқылы жасалады.

Мысалы : 1.

Мен ауылга келдім.

2. Сен кітапханада болдың.

3. Олар теледидар көрді.

Осы сөйлемдерде етіс - тік шағының үш жаққа қатыстылығы жіктік жалғаулармен берілген.

2)Бұрынғы өткен шақіс - әрекеттің сөйлеп тұрған уакыттан көп бұрын өткенін білдіреді.

Мысалы : Үйлерді қурылысшылар аудан жәрдемімен салған.

Бұрынғы өткен шақтың іс - әрекет мезгілді білдіруде жедел өткен шақтан өзгешелігі қимылдың өткендігі туралы нақтылық сөйлеушінің сөзінде басым болады.

Бұрынғы өткен шақтың жасалу жолдары : - ып, - іп, - пжұрнақтары және жіктік жалғаумен : Гүлнұр бұны апасына да айтыпты.

2. - ған, - гең - қан, - кенжұрнақтары және жіктік жалғаулармен : Гүлнұр бұны апасына да айтқан.

3)Ауыспалы өткен шаққимыл иесінің ертеден дағдыға айналған іс - әрекетін білдіреді.

Мысалы : 1.

Демалыс сайын кездесіп тұратын 2.

Әжесі ертегіні дәмдеп айтушы еді.

Ауыспалы өткен шақтың жасалу жолдары : - атың - етің - итың - итінжұрнақтары және жіктік жалғау арқылы :

Камася103 4 июн. 2021 г., 16:50:32 | 5 - 9 классы

Келер шақ, өткен шақ, осы шақ кез келген тақырыбына диалог құруға?

Келер шақ, өткен шақ, осы шақ кез келген тақырыбына диалог құруға.

Aalhomich 18 мая 2021 г., 02:30:00 | 5 - 9 классы

Киіну по временам келер шақ, нақ осы шақ, өткен шақ?

Киіну по временам келер шақ, нақ осы шақ, өткен шақ!

3445676756 11 мая 2021 г., 03:24:34 | 5 - 9 классы

Бұрыңғы өткен шақ примеры?

Бұрыңғы өткен шақ примеры.

Денис702 16 янв. 2021 г., 08:21:18 | 5 - 9 классы

Берейіносы шақ, өткен шақ?

Берейін

осы шақ, өткен шақ.

DASHKA73 3 мар. 2021 г., 11:50:39 | 5 - 9 классы

Өткен шақ слово қою подскажите пожалкйста?

Өткен шақ слово қою подскажите пожалкйста.

Nikitos160 25 авг. 2021 г., 21:03:01 | 1 - 4 классы

Өткен шақ - слово айналысу?

Өткен шақ - слово айналысу.

MalikaMakenova1583 4 мар. 2021 г., 05:42:19 | 5 - 9 классы

1 - глагол по Жедел өткен шақ?

1 - глагол по Жедел өткен шақ.

ВампВлада 14 апр. 2021 г., 06:14:23 | 5 - 9 классы

58) « - ып, - іп, - п» тұлғалы көсемшенің жіктелуіарқылы қандай шақ жасалады?

58) « - ып, - іп, - п» тұлғалы көсемшенің жіктелуі

арқылы қандай шақ жасалады?

A) Болжалды келер шақ

B) Бұрынғы өткен шақ

C) Ауыспалы осы шақ

D) Ауыспалы келер шақ

E) Жедел өткен шақ.

JulZvereva 26 мар. 2021 г., 23:45:36 | 5 - 9 классы

Помогите преобразовать слова : Алмасу, Араласу в нақ осы шақ, келер шақ и жедел өткен шақ?

Помогите преобразовать слова : Алмасу, Араласу в нақ осы шақ, келер шақ и жедел өткен шақ.

Httlzw 29 июн. 2021 г., 19:50:29 | 10 - 11 классы

Өткен шақ ?

Өткен шақ .

Окончания.