"Домбыра - киелы аспап" атты шагын шыгарма жазындар?

Елена117 20 июн. 2021 г., 05:31:44

Домбыра - қазақ халқының өте ерте және кең тараған, нағыз табиғи ұлттық музыкалық аспабы.

Көне Шумер тілінен аударғанда «кішкене садақ» деген мағына береді.

Алматы облысы, Жамбыл ауданы аумағынан шамамен 2, 5 ғасыр бұрын табылған таста қашалған суреті мен 16 ғасыр бұрын Мысыр еліндегі Нахт қабіріне салынған пішінінен еш өзгермеген.

Қос ішекті шертіп ойнайтын музыкалық аспап ішекті, шертпелі аспаптар тобына жатады.

Аспап әр түрлі үлгіде тұтас ағаштан ойылып жасалады.

Тоғыз, он бір, он төрт, жиырма төрт пернесі болады.

Күй арнайы құлақтарымен келтіріледі.

Аспап үні қоңыр, құлаққа жағымды әрі жұмсақ болып келеді.

Домбыра - сан ғасырлардан бері сырын сақтап, қазақ даласында кеңінен танымал аспап.

Дегенмен домбыра әр аймақта әр түрлі болып келеді.

Солтүстік, орталық, оңтүстік аймақтарда домбыра көлемі шағын, жеті - тоғыз пернелі болса, Батыс Қазақстан аумағында кездесетін домбыра шанағы жұмыр, мойны ұзын, он екі, он төрт пернелі болып келеді.

Домбыра аспабының негізгі екі түріне байланысты аспапта күй орындаудың екі түрі «төкпе» мен «шертпе» қағыстары қалыптасқан.

Сазды күйлер Арқа өңірінде, ал төкпе күйлер батыс аймақтарда кең таралған.

Домбыра шертудің «сұқпа» (сұқ және орта саусақпен шертіп ойнау), «жап тақымта» (ішекті бос күйінде қағып, пернені басып отыру), «іліп - қақпай» (ішекті іліп қағу), «теріс қақпай» (жоғары - төмен) деп аталатын түрлері бар.

Домбыра аспабының екі ішекті түрінен басқа үш ішекті, қос жақты, кең шанақты, шіңкілдек немесе «Балақай домбыра» деген түрлері бар.

Домбыра аспабында халық күйлерін ғана емес, батыс және шығыс классикалық шығармаларын, танымал туындыларын орындауға болады.

Кенан678 20 авг. 2021 г., 10:13:35 | 5 - 9 классы

Тауелсиздик тугырым атты шыгарма керек комектесиниздерши?

Тауелсиздик тугырым атты шыгарма керек комектесиниздерши.

Женясиба 23 июн. 2021 г., 16:57:35 | 5 - 9 классы

"Театр тарихы" атты шыгарма жазындар?

"Театр тарихы" атты шыгарма жазындар.

Ochkastay 3 февр. 2021 г., 08:58:04 | 5 - 9 классы

Домбыра қандай музыкалық аспап ?

Домбыра қандай музыкалық аспап ?

Домбыра қандай шығармаларды орындауға арналған?

Домбыра атауы туралы қандай пікірлер бар ?

Домбыра құрылысы қандай бөліктерден тұрады ?

Тағы қандай қосымша бөлшектері бар ?

Домбыра тиегінің қандай түрлері бар?

Құрама домбыралар қалай жасалады ?

Бітеу домбыралар қалай жасалады ?

Ответьте пожалуйста).

Костя467 6 февр. 2021 г., 21:38:16 | 5 - 9 классы

" отбасымдағы міндеттерім ' атты мәтін жазындар?

" отбасымдағы міндеттерім ' атты мәтін жазындар.

San20003 13 июл. 2021 г., 21:42:27 | 5 - 9 классы

Сөйлемдерді керекті сөздермен толықтырыңдар?

Сөйлемдерді керекті сөздермен толықтырыңдар.

Домбыра - МУЗЫКАЛЫҚ АСПАП.

Жыр, толғау, термелерді.

Lelyashabanova 24 янв. 2021 г., 03:24:31 | 5 - 9 классы

Менин омирге козкарасым атты шыгарма?

Менин омирге козкарасым атты шыгарма.

Rinat76valiull 14 июл. 2021 г., 10:15:52 | 10 - 11 классы

Пай пай ажелер ай атты шыгарма?

Пай пай ажелер ай атты шыгарма.

25061998 30 июн. 2021 г., 15:42:07 | 5 - 9 классы

Экспо 2017 туралы шагын шыгарма?

Экспо 2017 туралы шагын шыгарма.

Отличница00001 10 мая 2021 г., 08:39:22 | 5 - 9 классы

Колшатыр созин катыстырып шагын сухбат жазындар?

Колшатыр созин катыстырып шагын сухбат жазындар.

Olesya19121985 26 дек. 2021 г., 06:42:06 | 1 - 4 классы

Адептилик туралы шагын шыгарма?

Адептилик туралы шагын шыгарма.