Улттык аспаптар тақырыбы қосым?

Қазақ тiлi | 5 - 9 классы

Улттык аспаптар тақырыбы қосым.

Ответить на вопрос
Ответы (1)
Voytyuk1986 5 нояб. 2020 г., 10:08:10

Адырна - қазақ халқының өте ерте заманнан келе жатқан көп ішекті музыка аспабының бірі.

Ежелгі заманда бұл аспапты аңшылар ұстаған.

Садақ атып, жебе тартып, аң - құстарды аулаған.

Әуелде адырна садақ пішінді болды.

Кейін бұл аспапты бұғы, марал, арқар тұрпатты аңдардың тұлғасына ұқсастырып жасады.

Әуелі ағаштан құрап шанақ, мүйіз жасалынып, шанақтың асты - үсті терімен қапталады.

Мүйізге жағалай құлақтар бекітіліп, ішіктер байланады.

Сөйтіп, аспапты екі тізенің үстіне қойып, оң қол, сол қол саусақтарымен іліп тартып ойнайды.

Аса таяқ Аса таяқ - сілку арқылы үн шығаратын көне музыкалық аспап.

Ұзындығы 110 - 130 см.

Тұтас ағаштан арнайы қалыпта жасалады.

Басы күрек тектес.

Бас жағына түрлі темір сақиналардан сылдырмақтар тағылып, өрнектермен әшекейленеді.

Аса таяқ өзіндік үнімен ерекшеленеді.

Аспапты ырғап, шайқап ойнайды.

Аса таяқ аспабын ертеде көбінесе бақсылар қолданған.

Қазіргі кезде көне үлгілері қайта жасалынып, ұрмалы музыкалық аспаптар тобына қосылады.

Домбыра Домбыра - қазақ халқының арасына өте ерте және кең тараған, ғасырлар сырын сақтаған қос ішекті шертіп ойнайтын музыкалық аспаптың бірі.

Өзіне тән ерекшелігі бар, ішекті, шертпелі аспаптар тобына жатады.

Домбыра әр түрлі үлгіде тұтас ағаштан ойылып, немесе құрап жасалады.

Мойнына он тоғыздан жиырма екі санына дейін пернелер байланады.

Арнайы құлақ күйге келтіріледі.

Домбыраның екі ішектісінен басқада үш ішекті, қос жақты, кең шанақты, қуыс мойын, шіңкілдек деп аталатын түрлері бар.

Даусы майда, қоңыр, құлаққа жағымды.

Дауылпаз Дауылпаз - ұрып ойналатын музыкалық көне аспаптың бірі.

Халық тұрмысында кеңінен қолданылған.

Әсіресе, бұрынғы кезде, жаугершілікте дабыл қағып, белгі беру үшін пайдаланған.

Аспаптың жасалу құрылысы анағұрлым күрделі.

Ол тұтас ағаштан ойылып жасалады.

Бет шанағы терімен, қапталады.

Иыққа асып алып алу үшін қайыстан арнайы аспалы бау бекітіледі.

Дауылпаз ағаш тоқпақпен ұру арқылы дыбысталады.

Қазіргі кезде дауылпаз аспабы көптеген фольклорлық ансамбльдерде кеңінен қолданылып жүр.

Дауылпаз тектес аспаптар әр түрлі атпен басқа халықтарда да кездеседі.

Айталық, өзбек халқында - «Тәбльбасс», Қырғызда « Доолбас» деп аталады.

Жетіген Жетіген - қазақ халқының өте ерте заманнан келе жатқан жеті ішекті шертпелі музыка аспабы.

Аспап ағаштан құрастырылып жасалады.

Құрылысы өте қарапайым.

Жетіген аспабы талай жүздеген жылдар өтседе, баяғы қарапа йым күйінде.

Жетілдірілген түрінде он үш ішек байланып, арнайы тиектер қойылады.

Аспаптың үні өте нәзік, құлаққа жағымды.

Ел арасында аспаптың шығуы жайында көптеген аңыздар айтылады.

Сол бір аңыздың бірінде : өткен заманда өмір сүрген бір қарияның жеті баласынан айрылған қасіретті қайғысынан туындаған әуен - деседі.

Бізге «жетіген» деген атау осылай жеткен.

Қазіргі кезде жетіген аспабы көптеген ансамбльде ойналып, кеңінен насихатталып келеді.

Желбуаз Желбуаз – үрлемелі аспаптар тобына жататын, ерте заманнан келе жатқан, ел көзіне еленбеген көне музыкалық аспабының бірі.

Аспап иленген мал терісінен жасалады.

Сырт көрінісі меске ұқсас.

Аузын бекітіп тұратын тығыны болады.

Әуен шығаратын екі сырнай түтікше бекітеді.

Мойынға асып алып жүруге ыңғайлап, қайыстан арнайы бау тағылады.

Ұстап жүруге өте жеңіл.

«Желбуаз» аспабын белгілі компазитор Н.

Тілендиев « Отырар сазы» оркестрінде қолданды.

Қыл қобыз Қыл қобыз - ерте заманнан келе жатқан қазақ халқының екі ішекті ысқышпен ойналатын аспабының бірі.

Өзіндік жасырын сыры мол, адамның еркіне көне қоймайтын, күрделі аспап.

Ішегі жылқының қылынан жасалады.

Қобыз аспабының екі ішектісімен бірге – үш, төрт ішектілер және «нар қобыз», «жез қобыз» деп аталатын түрлері де бар.

Қобызды ағаштан шауып немесе құрап жасайды.

Беті жартылай терімен қапталады.

Ол дыбыстың жаңғырып шығуы үшін керек.

Ерте заманда қобызды тек бақсы – балгерлер ғана ұстаған.

Халық аңызында қобыздың пайда болуы Қорқыт ата есімімен тығыз байланысты екені де айтылады.

Сақпан Сақпан - өзіндік үнімен ерекшеленетін сілкімелі қазақ халқының көне музыкалық аспаптарының бірі.

Ертеде үй тұрмысында, әсіресе мал шаруашылығында кеңінен қолданылған.

Қойшылар көктемгі төл кезінде бұл аспаптың дыбысымен қой қайырған.

Шаруалар егістікке қонған құстарды үркіту үшін де пайдаланған.

Кейбір өнерпаздар сақпанмен өзінің әуенін сүйемелдеген.

Сөйтіп, сақпан музыкалық аспап дәрежесіне көтерілді.

Ice1232 5 мар. 2020 г., 02:52:11 | 10 - 11 классы

Помогите написать сочинение на казахском, пожалуйста Казактын музыкалык аспаптары?

Помогите написать сочинение на казахском, пожалуйста Казактын музыкалык аспаптары.

Жоспар : 1.

Халыктын музыкалык аспаптары.

2. улттык аспап турлерi.

3. маган унайтын аспап.

Stasburlyaev 1 апр. 2020 г., 20:18:08 | 5 - 9 классы

Казактын улттык тагамдары ?

Казактын улттык тагамдары .

Zairamahova 31 мая 2020 г., 21:12:38 | 5 - 9 классы

Казак улттык тагамдары?

Казак улттык тагамдары.

RomanEclipse 10 мар. 2020 г., 03:50:04 | 5 - 9 классы

Диалог на тему Улттык Аспаптар туралы?

Диалог на тему Улттык Аспаптар туралы.

Илья2181 12 июл. 2020 г., 08:37:59 | 1 - 4 классы

Казактын улттык аспаптары?

Казактын улттык аспаптары.

Saharok21 27 мая 2020 г., 23:17:29 | 10 - 11 классы

Помогите составить диалог на тему улттык тенге или улттык валюта?

Помогите составить диалог на тему улттык тенге или улттык валюта.

Пожаааалуйста.

Zlaya17 12 мая 2020 г., 00:18:12 | 5 - 9 классы

Сочинение на казахском ұлттык аспаптары?

Сочинение на казахском ұлттык аспаптары.

Polenova05Sveta 3 дек. 2020 г., 16:44:05 | 1 - 4 классы

Казак улттык ойындар?

Казак улттык ойындар.

LouT0 16 мар. 2020 г., 13:51:11 | 5 - 9 классы

Диалог улттык сусындар?

Диалог улттык сусындар.

Smamchak 22 авг. 2020 г., 03:15:19 | 5 - 9 классы

Казактин улттык ойындары?

Казактин улттык ойындары.

Вы открыли страницу вопроса Улттык аспаптар тақырыбы қосым?. Он относится к категории Қазақ тiлi. Уровень сложности вопроса – для учащихся 5 - 9 классов. Удобный и простой интерфейс сайта поможет найти максимально исчерпывающие ответы по интересующей теме. Чтобы получить наиболее развернутый ответ, можно просмотреть другие, похожие вопросы в категории Қазақ тiлi, воспользовавшись поисковой системой, или ознакомиться с ответами других пользователей. Для расширения границ поиска создайте новый вопрос, используя ключевые слова. Введите его в строку, нажав кнопку вверху.