Фонетика тил дыбыстары ереже?

Alefftina69 13 окт. 2020 г., 00:44:28

Фонетикалық заңдар — тілдің дыбыстық материясының қызметі мен дамуының заңдылықтары.

Олар дыбыстық бірліктердің тұрақтылығын және үздіксіз болып отыратын өзгерістерін, өзара алмасуы мен тіркесуін реттеп отырады.

Күнделікті сөйлеу процесінде болып отыратын құбылыстарды, аллофондық түрленулерді (варианттарды), дыбыстардың сөз құрамындағы позициялық алмасуларын тілдің дыбыстық материясының қызметіндегі заңдылыктар арқылы түсіндіруге болады.

Аллофондық түрленулер көрші дыбыстардың әсеріне байланысты кез келген сөзде кездеседі.

Мысалы, қазақ тіліндегі екі дауысты дыбыстың арасындағы қатаң дауыссыздың ұяңдауы (қап - қабы, тап - табу), көрші дыбыстардың бір - біріне икемделуі (ерінбеу—ерімбеу, сөзшең — сөшшең).

Тіл дыбыстарының даму заңдылықтарына сай дыбыстардың қалыптасқан тарихи алмасулары үздіксіз болып отыратын позициялық өзгерістердің тарихи тұрақтануынын нәтижесі болып табылады.

Мысалы : соқ — согым — сойу, семіз— семір, көз—көр, сөз — сөйле.

"Фонетикалык заңдар" уғымын тіл біліміне жасграмматиктер енгізген.

Олар Фонетикалық заңдарды бір тілдің диалектілеріндегі немесе тіл дамуынын әр түрлі кезеңіндегі (синхрондық күйіндегі) дыбыстардың үздіксіз сәйкесіп отыруынын формуласы деп есептеген.

Фонетикалық өзгерістер тұрақты зандылықтар нәтижесінде болып отырады.

Бірқатар фонетикалық өзгерістердің себебін тек тарихи тұрғыда түсіндіруге болады (маңдай — маңлай, көңіл — кеуіл, шоқ — чоқ, Шідерті — Шідерлі, Өлеңті— Өлеңді, Бұқтырма — Бүқтарма).

Фонетикалық заңдардың барлық тілдерге тән түрлері де, тек белгілі бір туыс тілдерге тән түрлері де болады.

Akochekaeva 28 нояб. 2020 г., 05:20:53 | 1 - 4 классы

Лепты мен сураулы сойлем ереже?

Лепты мен сураулы сойлем ереже.

Nikitygfvh 25 дек. 2020 г., 22:57:48 | 1 - 4 классы

Дауыссыз тол дыбыстар?

Дауыссыз тол дыбыстар.

Lenasivkova79 9 нояб. 2020 г., 00:41:40 | 10 - 11 классы

Қатан дауысты дыбыстар?

Қатан дауысты дыбыстар.

Lider99 3 мая 2020 г., 23:41:17 | 5 - 9 классы

Бирынгай ериндик дыбыстар?

Бирынгай ериндик дыбыстар.

Olyaleoka 11 дек. 2020 г., 21:25:20 | 5 - 9 классы

Дауысты дыбыстар дегеніміз не?

Дауысты дыбыстар дегеніміз не.

19012004 16 окт. 2020 г., 07:55:26 | 10 - 11 классы

Көптік жалғау туралы ереже?

Көптік жалғау туралы ереже.

Pyutsev 16 мая 2020 г., 22:51:02 | 5 - 9 классы

Фонетика?

Фонетика.

Дыбыстар классификациясы.

Дауысыз дыбыстар.

Annagreen2011 30 мая 2020 г., 20:43:45 | 5 - 9 классы

Жалдаудың төрт түрі ереже?

Жалдаудың төрт түрі ереже.

7896 8 мар. 2020 г., 21:56:25 | 5 - 9 классы

И косарлы дыбыстар пе?

И косарлы дыбыстар пе?

Andriydemys 21 дек. 2020 г., 00:01:58 | 5 - 9 классы

Қазақ тілі как выучить все ереже?

Қазақ тілі как выучить все ереже.