Етістік?

Azazak 26 июн. 2020 г., 01:02:53

Етістік - Заттың қимылын сипаттайтын сөз табы етістік деп аталады.

Қазақ тіліндегі сөз таптарының ішіндегі ең күрделі және қарымы ең кең

грамматикалық категория.

Осы шақ сөйлеп тұрған сәтпен байланысты қимылдың, іс - әрекеттің болып

жатқанын, не дағдылы түрде болып тұратынын білдіреді.

Мысалы, “келе

жатыр”, “оқып отыр”, “жел соғады”.

Осы шақтың 2 түрі бар :

1)Ауыспалы осы шақ.

2) Нақ осы шақ.

Ауыспалы осы шақ “ - а”, “ - е”, “ - й” көсемше тұлғалы етістіктің жіктелуі

арқылы жасалады (“Мен жүземін, оқимын”.

“Сен жүзесің, оқисың”.

“Сіз

жүзесіз, оқисыз”.

“Ол жүзеді, оқиды”).

Немесе дағдылы түрде болып

тұратын құбылыстарды білдіреді : “жаңбыр жауады”, “құс ұшады”, “ит

үреді”.

Бұл етістіктің осы не келер шақты білдіріп тұрғаны сөйлемнен

анықталады.

Нақ осы шақ қалып етістіктің (“жүр”, “жатыр”, “отыр”, “тұр”) тікелей

жіктелуі арқылы немесе негізгі етістіктерге осы қалып етістіктердің

тіркесіп, жіктеліп келуі арқылы жасалады (“Мен отырмын, жазып отырмын”.

“Сен отырсың, жазып отырсың”.

“Сіз отырсыз, жазып отырсыз”.

“Ол отыр,

жазып отыр”).

Мұнда нақ осы шақтық мәнді қалып етістіктердің семантикасы

береді, сондықтан өзге түбір етістіктерден өзгеше тікелей жіктеледі.

Оның мәні қалып етістіктердің қазіргі тұлғалары түбір емес : “отыр” — “ол

турур”, “тұр” — “тұрұр”, “жүр” — “Жүрүр”, “жат” — “жатыр”, яғни болып

жатқан қимылды білдіретін “ур”, “ұр”, “үр”, “р” қосымшаларының

кірігуінен жасалған.

Alexeyfokin 13 янв. 2020 г., 00:51:42 | 5 - 9 классы

Етістік осы шақ правило скажите пожалуйста?

Етістік осы шақ правило скажите пожалуйста.

Mpx1992 14 июн. 2020 г., 23:08:25 | 5 - 9 классы

Осы шақ, келер шақ, өткен шақ сөйлем?

Осы шақ, келер шақ, өткен шақ сөйлем.

Alisfsfsrstd 16 дек. 2020 г., 03:48:05 | 5 - 9 классы

Ереже етістік және етістіктін шақтары?

Ереже етістік және етістіктін шақтары.

Нина111 9 апр. 2020 г., 06:30:28 | 5 - 9 классы

1) Етістіктін райлары2) Түйек етістік3) Осы шақ (ауыспалы)4) Келер шақ5)Өткен шақ6) Қаратпа сөз7) Қазақ тілі тән дыбыстар8) Буын?

1) Етістіктін райлары

2) Түйек етістік

3) Осы шақ (ауыспалы)

4) Келер шақ

5)Өткен шақ

6) Қаратпа сөз

7) Қазақ тілі тән дыбыстар

8) Буын.

Желательно определение + виды если есть + примеры.

Очень нужно на экзамены!

Ответьте хотя бы на несколько вопросов, очень поможете!

Spect97 16 сент. 2020 г., 19:01:58 | 5 - 9 классы

Өткен шақ осы шақ келер шақ слово жаз?

Өткен шақ осы шақ келер шақ слово жаз.

DariaKlaamk 21 нояб. 2020 г., 08:01:07 | 5 - 9 классы

Араласу поставьте в өткен шақ келер шақ осы шақ?

Араласу поставьте в өткен шақ келер шақ осы шақ.

Леха3001 1 апр. 2020 г., 13:42:24 | 5 - 9 классы

Казахский нақ осы шақ?

Казахский нақ осы шақ.

LoveyouLove 10 янв. 2020 г., 04:24:00 | 5 - 9 классы

Нақ осы шақ как сделать слова оқу?

Нақ осы шақ как сделать слова оқу.

Kover13 17 мар. 2020 г., 07:56:49 | 1 - 4 классы

1) етістік, 2)осы шақ, 3) сұрақтарға жауап бер?

1) етістік, 2)осы шақ, 3) сұрақтарға жауап бер.

Lui322 28 нояб. 2020 г., 00:31:09 | 5 - 9 классы

Оқыдым осы шақ , өткен шақ?

Оқыдым осы шақ , өткен шақ.